Na een grondige en professionele inspectie van Monumentenwacht hebben we een stand van zaken opgemaakt over de restauratie van de kapel. Het interieur van de kapel verkeerd in bijzonder slechte staat. Restauratie is daarom dringend nodig. Aan het exterieur moeten slechts kleine(re) onderhoudswerken gedaan worden. In wat volgt wordt er een beknopt overzicht gegeven van de uit te voeren werken aan het interieur en het exterieur.
Het interieur is in bijzonder slechte staat. Wegens vochtproblemen werden de muren rond 1920 afgezet met platen gemaakt uit zink. Hierdoor kon men de kapel voorzien van prachtige neogotische schilderingen zonder op de natte muur te werken. Via een houten lattenwerk kon men deze platen aan de muur bevestigen. Op het eerste zicht was dit een lumineus idee. Toch zorgde dit voor twee grote problemen op lange termijn. De muur achter deze platen kon doorheen de tijd onmogelijk drogen omdat de platen dit verhinderden. Vervolgens ging het houten lattenwerk waaraan de platen bevestigd waren gaan rotten en de nagels roesteren... Gelukkig hebben de laatste eigenaars de platen grotendeels verwijderd en het vochtprobleem - dat zich vooral langs de buitenkant manifesteerde - opgelost. Op deze manier konden de muren drogen. De overige platen (een viertal kleine stuks) moeten nog verwijderd worden. Wat opvalt is dat langs de zijkanten en op het plafond er rechtstreeks op de muur werd geschilderd omdat dit vermoedelijk droge plaatsen waren waar wel rechtstreeks op geschilderd kon worden. De plafondkoepel is beschilderd met sterren en geeft links en rechts een monogram weer: 'IHS' en 'M'. Het IHS-monogram verwijst naar Christus terwijl het M-monogram een verwijzing is naar Maria. Centraal staat er een stola geschilderd met in het Latijn 'Tu eris in peste patronus' (Gij zult de beschermer tegen de pest zijn) wat verwijst naar de heilige Rochus (zie ook Geschiedenis).
De cementtegelvloer met mozaïekmotief staat gedeeltelijk bol en enkele tegels liggen aan de zijwanden los. De tegels kunnen daarom beter herlegd worden volgens de originele methode. Het zandbed moeten overigens ook worden aangevuld.
Na het weghalen van de platen en het houten lattenwerk zal de muur opnieuw moeten bepleisterd worden. Alvorens te bepleisteren dient er eerst een vooronderzoek te worden gedaan door een restaurator-conservator. Zo kan het nog aanwezige pleister- en verflagenpakket in kaart worden gebracht en kunnen in een latere fase de originele schilderen - waar nu nog een gedeelte van te zien is - terug worden aangebracht. Deze restauratiefase wordt de moeilijkste en financieel de hoogste.
Het altaar bestaat uit een eenvoudige altaartalfel me kaarsenbank die beschilderd is in een witte marmerimitatie zoals dat vroeger gebruikelijk was. Op de kaarsenbank bevindt zich een sokkel met een SR-monogram (SR = Sint-Rochus). Op deze sokkel stond het beeld van Sint-Rochus. De voorzijde van het altaar wordt afgedekt door een antependium dat eveneens aan herstelling toe is. De kaarsenbanken zijn gedeeltelijk ingezakt en op sommige plaatsen is het hout kromgetrokken. In een latere fase wordt nagegaan in hoeverre conservatie hier wenselijk is en of er eventueel kan overgegaan worden tot reconstructie. Om de kapel wat mooier te maken en haar oorspronkelijke functie te benadrukken werden er aan het altaar een kruisbeeld en 6 kandelaars toegevoegd.
Het beeld van de heilige Rochus is 10 jaar geleden spoorloos verdwenen wegens diefstal. Ondertussen zijn de kernleden van het broederschap van Sint-Rochus opzoek gegaan naar een nieuw beeld. Op deze manier zal Sint-Rochus als eerste terug aanwezig zijn in de kapel.
Het exterieur (de buitenkant) werd reeds door de vorige eigenaars gerestaureerd in 2012. Na meer dan 10 jaar zijn er kleine gebreken opgedoken die op korte en middellange termijn aangepakt moeten worden.
De kalei langs de buitenkant is op sommige plaatsen verweerd en moet daarom bijgewerkt worden. De (zwarte) gevelankers hebben een opfrislaag nodig. Het overige ijzerwerk vertoont her en der wat roestdoorslag en dient daarom ook een kleine opknapbeurt te krijgen.
De houten deurvleugels (het portaal) vertonen langs de zijkanten lichte sporten van inrotting. Daarom dienen de verzwakte onderdelen door een schrijnwerker te worden vervangen of hersteld. Het gehele portaal vernieuwen naar zijn oorspronkelijke vorm zou in principe beter zijn. Toch is dit niet evident...
De leien (of schalieën) vertonen op sommige plaatsen opervlakkige verwering, maar zijn voor de rest in goede staat. Deze moeten wel op continue wijze worden nagekeken op losgekomen onderdelen en indien nodig terug geplaatst worden. Ook een deel van dakgoot is aan herstelling en afwerking toe. Een deel van de tapbuis moet vakkundig hersteld worden omdat die gedeeltelijk is losgekomen. Verder dient de afvoer verlengt te worden zodat het water in het tuintje naast de kapel goed in de grond kan infiltreren. Tot slot dient de trap op sommige plaatsen terug gevoegd te worden rekening houdende met de luchtcirculatie onder de trap.
Zoals bovenstaand betoog duidelijk maakt vraagt restaureren en onderhouden veel tijd en geld. Het kerndoel van de vzw is voorzien in de restauratie en onderhoud van de kapel. Met giften alleen komen we er (helaas) niet. Vandaar dat de leden regelmatig geldinzamelingsacties doen via o.a. deur-aan-deur verkoop in Appelterre-Eichem.
Wilt u financieel steunen? Dan kan dat door een gift te storten op onderstaande projectrekening.
Wie graag een extra engagement op zich wilt nemen door peter of meter te worden, kan dat vanaf 50 euro. Gelieve dit dan ook goed te vermelden in de mededeling van de overschrijving. Peter of meter worden geldt voor een termijn van 10 jaar. U krijgt tweemaal per jaar een overzicht van alle vorderingen, activiteiten en nieuwtjes over de kapel. Verder brandt er permanent voor alle intenties van de peters/meters en hun familie een noveenkaars van Sint-Rochus in de kapel. Indien u dat wenst wordt uw naam ook vermeld. Er zal jaarlijkse ook een H. Mis worden opgedragen voor de peters en de meters.
Wilt u de kapel op een andere manier steunen? Bent u schrijn- of dakwerk of iets anders? Wilt u vrijwilliger worden van de kapel? Laat het ons dan gerust weten via e-mail (contact). Alle hulp is meer dan welkom!
Elke gift - hoe klein die ook mag zijn - is welkom!
Projectrekening:
Broederschap van Sint-Rochus vzw
BE83.7330.7383.4915